On a cold and frosty morning [Panthergrowl]

Het gras glinsterde van rijp en de lucht was koud, maar helder. Het voelde bijna als bladkaal vandaag. Crowcall stapte door het gras. De vorige keer dat ze vroeg in de ochtend richting de grens met RiverClan was gelopen, was alles uitgelopen op een ramp, maar nu had ze tenminste geen gewelddadige clan om zich heen. Nu was ze alleen en bleef ze staan bij de grens. De heide strekte zich voor haar uit. Ze had altijd van de bloeiende heide gehouden, maar dit keer had ze het alleen van een afstand kunnen zien. Inmiddels waren de bloemen verdord, was het paars vervaagd. Ze vroeg zich af of RiverClan iets aan het gebied had gehad.

Panthergrowl kwam hier niet graag. Dit gebied had hen veel gekost. Misschien teveel. Maar ze hadden het nodig gehad, werkelijk nodig gehad; er waren sowieso Riverclanners gestorven, nu was het door oorlog, maar anders was het geweest door een verschrikkelijke hongersnood. Wat het hen echter ook gekost had, was Butterstar's stem, en dat was iets wat de prijs misschien te hoog gemaakt had. Waarom Starclan ervoor gekozen had om dit te doen, was hem een groot raadsel. Immers geloofde hij niet dat ze fout gezeten hadden. Windclan had de eerste moord gepleegd, en Riverclan was alleen ten strijde getrokken omdat zij hun nekken voor Windclan uitgestoken hadden en hier geen bedankje voor gehad hadden, ook al hadden zij dit flink nodig gehad. En de belegering die Windclan gevoerd had, was veel minder eervol dan een eerlijk gevecht. Nee, in de ogen van de deputy zat Riverclan niet fout. Dat Starclan hen zo gestraft had, deed hem dan ook veel pijn. Bijna zijn hele leven had hij het pad van de sterren bewandeld, zo eerlijk en rechtvaardig als hij maar kon. En deze actie.. Deze actie voelde haast alsof de sterren hun licht van hem wegdraaiden, hoe erg hij zijn best ook deed. Het stak. Al het piekeren had hem naar de grens geleid, waar moons geleden het gevecht plaatsgevonden had. Hij herkende de plek. Kon haast zien waar alle lichamen gelegen hadden. Zijn dochter, gewond en buiten bewustzijn. Een lieve elder, wreed vermoord. Zijn andere dochter, strijdend alsof ze uit Lionclan zelf kwam, maar met een gezondheid zo zwak dat ze een ontzettend risico liep. En deze dochter die vervolgens door een Windclanner vastgepakt en meegesleurd werd. Het stak hem. Hij zag een kat staan. Het was een Windclanner, en zijn instinctieve reactie was om zijn haren op te zetten en zijn spieren aan te spannen. Maar toen herkende hij haar als de kat die hevig geprotesteerd had toen die duivelsclan zijn dochter ontvoerd had. De enige kat die tegen haar leiders ingegaan was, die wist dat wat ze deden fout geweest was. Zijn vijandige houding liet hij lichtjes varen; hij had respect voor haar.

Hoe zeer ze ook staarde, ze zag blijkbaar niet veel, want ze merkte pas vrij laat op dat de massieve RiverClan deputy tussen de heide was verschenen. Haar ogen verwijdden zich even van schrik, maar toen hij zijn vijandige houding losliet, ontspande zij ook een beetje. Ze stonden immers aan dezelfde kant, niet? Hij was geen vijand van haar. Zij was geen vijand van hem. Toch wist ze niet goed hoe ze hem moest benaderen. Hij had nogal een intimiderende uitstraling, groot als hij was, massief, belittekend. Na zo kort geleden ondervonden te hebben hoe hard zo'n kat kon slaan, voelde ze zich niet helemaal op haar gemak. Ze wilde echter niet zomaar opstaan en weglopen. Na alles wat er was gebeurd, was dat geen optie voor haar. Ze hadden geen woord gewisseld die dag, maar er was toch iets van een connectie, dat voelde ze, ze waren een soort bondgenoten, niet? Hij herkende haar wel, toch? Hij was vast veel bozer geweest als hij haar niet had herkend. "Hoe gaat het met Rookpaw?" durfde ze na een paar tellen zacht te vragen.

Kort was het stil. Hij keek en zij keek. Ze herkende elkaar, er was duidelijk een onuitgesproken erkenning tussen de twee. De stilte was misschien ook wel goed, om hen even aan elkaar te laten acclimatiseren. Na die stilte vroeg de WindClanner hem hoe het met zijn dochter ging. De kater fronste, durfde hiermee de lichtste vorm van onzekerheid bij haar te laten zien. "Rookpaw.. Ze herpakt zich," begon hij toen met een zucht, ietwat twijfelachtig. Hij vond het lastig om een goed antwoord te geven. Hij wist niet heel goed hoe het met Rook ging, hoeveel hij ook bij haar checkte. Ze wou zich altijd stoer houden, duwde zichzelf altijd door over haar limieten heen. Panther probeerde een goede vader te zijn maar soms was dat moeilijk. Soms voelde hij zich te afstandig van zijn kinderen en dan weer te controlerend. Nooit had hij het gevoel dat hij het helemaal goed deed. Hoeveel hij ook van zijn kroost hield. Hij wist niet wat hij verder nog tegen de WindClanner moest zeggen, ook al wilde hij nog zoveel kwijt, zijn hart verscheurt tussen zijn grote loyaliteit en zijn - voor hem - lastig te begrijpen dankbaarheid.

De grote kater aarzelde een moment bij die vraag, alsof hij het ook niet goed wist. Een frons stond op zijn gezicht. Het antwoord dat volgde werd wat twijfelachtig uitgesproken en Crowcall voelde een mengeling van opluchting, verdriet en een weer stilletjes oplaaiende woede jegens haar clangenoten. Ze knikte begrijpend. Weer viel er een stilte, al voelde hij voor Crowcall iets minder gespannen dan de eerste. Ze vroeg zich af of Panthergrowl nog iets wilde zeggen, maar dat leek niet het geval. "Sabrefur is dood", miauwde ze. Ze keek hem aan. "Ik weet niet of je dat al wist." Misschien was het een lichte troost. De oud-deputy kon Rookpaw in ieder geval nooit meer iets aandoen. Wat zouden haar clangenoten zeggen als ze wisten dat ze zo kalm aan de vijand verkondigde dat de deputy dood was? Ze zouden hetzelfde zien als Crowfur, waarschijnlijk. Een verrader. Een kat die liever aan RiverClans kant van de rivier zou staan dan naast haar eigen clangenoten.

De WindClan she-cat knikte op zijn antwoord, alsof ze begreep wat er in hem omging. Wie was deze kat, die zijn grootste vijand moest zijn, maar met wie hij ergens.. Goed overweg kon? Het verbaasde hem ontzettend. Hij had nooit gedacht dat er een goede hazenvreter tussen zou zitten en hij was dan ook nog erg aan het twijfelen of ze wel te vertrouwen was. Of dit niet één grote façade was om dichtbij hem te komen en weer wat van hem af te pakken. Echter leek dit wantrouwen verkeerd geplaatst, want ze had zijn dochter geholpen en dat was een actie die hij nooit zou kunnen vergeten. Die haar weegschaal een stuk hoger naar positief deed doen neigen dan naar negatief. En dat was verwarrend. Nog verwarrender was dat ze hem nieuws meldde dat hem nog niet bekend was. De WindClan deputy, die zijn dochter had gebruikt als levend aas, was dood. Panthergrowl knikte op dit nieuws. In zijn hart voelde hij dat dit goed was. "Dankjewel, dat wist ik nog niet." beantwoordde hij oprecht. "Dat is goed nieuws, voor mij in ieder geval," vervolgde hij met de lichtste vorm van humor in zijn stem, die in deze situatie eigenlijk helemaal niet te vinden moest zijn maar die toch natuurlijk op stak. Alsof hij meer met een clangenoot sprak dan met een WindClanner. "Waarom vertel je me dit?" vroeg hij haar toen maar, want dat was iets wat hij zich afvroeg, logisch ook. Zouden haar clangenoten haar niet als verrader zien voor dit nieuws te delen. Hij wenste het haar niet toe. Nee hij wenste haar alleen al het goede toe, wat apart was, verwarrend was. Nieuw was.

Ze keek naar zijn gezicht en zag dat ze er goed aan had gedaan het te vertellen. Het leek hem op te luchten. Het was goed nieuws voor hem, zei hij. Een van Crowcalls mondhoeken krulde een stukje op. Voor mij ook, dacht ze en haar glimlachje vervaagde. De gedachte gaf haar een wat ongemakkelijk gevoel. Ze had vroeger niet geloofd dat iemands dood haar ooit blij zou maken en het gaf het haar het onaangename gevoel dat ze nu een slechtere kat was geworden, dat ze naar hun niveau was gezakt, dat van de katten bij wie ze nooit had willen horen, de harteloze leiders, de bekrompen warriors. Toch kon ze zichzelf onmogelijk voorhouden dat ze om hem rouwde. Hij mocht Bearclaw dan het kamp uit gestuurd hebben, toen bij die uit te hand gelopen sharing tongues, ze had zich onder zijn kille blik niet bepaald veilig gevoeld. De vraag die kwam was op zich niet onverwachts, maar wel tekenend voor de wereld waarin ze leefden. Crowcall keek hem onbewogen aan en haalde een schouder op. "Omdat ik dacht dat je het zou willen weten." Dat was reden genoeg. Die wereld, waarin katten nooit iets vriendelijks zouden doen voor een ander die niet bij hun clan hoorde, was niet haar wereld. Ze zou het nooit haar wereld laten worden. Misschien was dat voor hem onbegrijpelijk. Ze hoopte alleen maar dat het op deze manier misschien ietsje minder onbegrijpelijk zou worden. Dat hij, of iemand, misschien op ideeën werd gebracht, dat zich een besef zou vormen deze wereld niet de enige mogelijke wereld was. Het zou nooit genoeg zijn, dat wist ze wel, die wetenschap had ze gevoeld in de klappen en gelezen in de blikken. Ze was een druppel regen op een bosbrand - was het het überhaupt waard om te vallen? Om zich te laten verdampen? Misschien niet, maar alles was beter dan helpen het bos plat te branden.

Haar uitdrukking ontging hem bijna, net op het laatst wist hij de wegvagende glimp van een glimlach op te vangen. Panthergrowl was nooit bijzonder opmerkzaam geweest met dit soort dingen, dus erg zeker van haar opluchting was hij niet, al kon hij zich voorstellen dat ze opgelucht was als hij terugdacht aan hoe ze tegen hem in gegaan was. Hij knikte op haar antwoord op zijn vraag; een praktisch antwoord. Een vriendelijk antwoord, misschien ook. Er waren vast niet velen zoals haar, die clansgeheimen zo makkelijk doorgaven enkel om iemand goed te laten voelen. Het was iets waar hij misschien wat van kon leren. Hij was altijd zo druk bezig met zijn clan, dat hij vergat dat er buiten zijn clan ook leven was. Er zou echter nog veel meer moeten gebeuren wilde dit tot Panthergrowl doordringen. "Hoe is het in Windclan? Ik kan me voorstellen dat-" Kort dacht hij na over zijn woorden, hij wilde ze niet te bruut brengen. "-dat je tegenwerking niet erg welkom was, ook al was het het juiste om te doen."

Hoe vreemd zou dit voor hem zijn? De grote, sterke deputy van RiverClan, de grote vijand van WindClan, en hier stond hij te praten, met haar, met een WindClanner, en zijn toon was vriendelijk. Een tikkeltje bezorgd misschien, zelfs. Het raakte Crowcall en het verbaasde haar dat terwijl de kater van wie ze had gedacht te houden haar afstootte, deze belittekende vechtersbaas zich zorgen om haar leek te maken. Crowcall keek om, in de richting van de velden en de heuvels, richting de heuvel waar haar tand gebroken was en het kamp waar haar hart hetzelfde lot had ondergaan. "Het... werd me niet in dank afgenomen", was alles wat ze er voor nu over losliet.

Misschien ging zijn vraag over een grens heen. Was wat ze hiervoor besproken hadden nog formeel geweest, en werd dit nu te persoonlijk? Ergens had hij het idee van niet, want wat ze eerder met elkaar uitgewisseld hadden, waren ook dingen die niet in een zakelijke begroeting verteld werden. Misschien raakte deze vraag net een gevoelige snaar. In ieder geval leek Crowcall zich niet zeker te voelen om een uitgebreid antwoord te geven - niet dat Panthergrowl vond dat hij deze verdiend had, ze waren immers vijanden, niet? Het voelde niet zo. Gek. Het korte antwoord dat hij kreeg, was echter een veelzeggende. "Het spijt me," sprak hij, en hij meende het. Hij meende het en in zijn zeventig manen leven had hij zoiets nog nooit gezegd tegen een kat buiten zijn eigen clan. Het voelde vreemd, maar ook weer niet. Want ze verdiende het, ze was een waardige warrior en ze had juist gedaan. "Is er iets wat ik kan doen?" vroeg hij toen, en hij overrompelde zichzelf haast met deze uitspraak. Want in wie veranderde hij? Waar was de animositeit die hij altijd in zich gedragen had, al helemaal tegen Windclan? Maar hij wist dat het goed was zo, dat hij Crowcall werkelijk helpen wilde met haar situatie. Want hij stond bij haar in het krijt, en niet zo'n beetje ook, en hij was haar zo ontzettend dankbaar voor wat ze gedaan had, dat hij bij haar in het krijt wilde staan.

De RiverClan deputy had meer medeleven voor haar over dan de meeste van haar clangenoten. Voor Crowcall was dit extra bewijs voor het feit dat vriendelijkheid niet voortkwam uit afkomst, dat goedheid niets met je clan te maken had. Waarom werden katten geacht meer te geven om hun clangenoten dan om de katten daarbuiten, ook al toonden die anderen soms een beter hart? Crowcall had geen hekel aan WindClan in het algemeen, wat Crowfur ook mocht denken. Ze gaf om Routnose, ze gaf om de kittens en de jonge apprentices en de paar warriors die iets van onschuld naar hun volwassenheid gedragen hadden. Maar ze gaf meer om Panthergrowls dochter dan om Bearclaw, ze gaf meer om Tall dan om Stallionstar, meer om haar broertjes dan om de warriors van WindClan die haar vuile blikken toewierpen als ze haar mond opentrok. En op dit moment gaf ze meer om de deputy van RiverClan dan om de vorige van WindClan, ook al was het Sabrefur aan wie ze loyaal had moeten zijn volgens de code. Want Panthergrowl zei dat het hem speet, terwijl de meeste WindClanners haar enkel verwijten maakten. Sterker nog, hij vroeg wat hij kon doen. Crowcalls blik gleed terug naar de grote, grijze kater, inschattend. Hoe veel kon ze van hem vragen voor hij zijn aanbod terugtrok? Moest ze terughoudend zijn? Maar wat voor zich had het om minder van hem te vragen dan ze verlangde? "Zorg dat dit niet meer gebeurt", miauwde ze, zonder haar blik van hem los te maken, zijn reactie peilend. Ze probeerde niet te smeken. "Word een betere leider dan je voorgangers. Maak vrede. We hebben gezien dat het kan." Ooit hadden ze samen gereisd, samen geleefd, sámen gevochten in plaats van tegen elkaar. Het kon.
Ze wist zeker dat hij niet zou luisteren. Ze had de blikken van leiders en deputy's vaak genoeg zien verduisteren zodra ze haar dromen benoemde. Maar wat moest ze dan? Haar mond houden? Haar wensen verdwenen niet als ze erover zweeg.

Misschien had hij dit antwoord van haar kunnen zien aankomen toen hij de vraag stelde. Maar eigenlijk had hij gehoopt op iets anders dan dit. Hij kon hier niet zo heel erg veel mee, was hij bang. Hij wist dat hij haar zou teleurstellen als hij dat zou uitspreken en dat was iets wat hij niet wilde. Hij liet haar woorden inzinken, terwijl hij bedacht hoe hij hierop reageren moest. In ieder geval deed hij zijn best, wilde hij haar helpen en haar begrijpen. Haar wens om vrede te hebben met alle clans. Dat wilde hij ook, maar hij wilde wel apartheid. Hij hoefde niet met Windclanners in dezelfde den te liggen en te kletsen met Thunderclanners als hij opstond. Dat ging hem te ver en hij wist niet goed wat ze van hem verwachtte. "Ik wil vrede, geloof me," sprak hij toen, want dat was waar. "Ik wil dat niemand van mijn kinderen of andermans kinderen zoiets mee hoeven te maken, nooit niet. Ik wil dat iedereen veilig is en zich geen zorgen hoeven te maken over wanneer de volgende oorlog is." Kort zuchtte hij. "Ik kan het alleen niet garanderen. Als ik het kon zou ik het doen. Maar er speelt zoveel mee met oorlogen, ik kan niet de belofte maken dat deze nooit meer gaan komen. Ik kan je wel beloven dat ik als leider nooit zoiets laags zal toestaan als wat Stallionstar wel heeft toegestaan." Hij gromde kort. Nee niemand zou zo hoeven te lijden onder zijn toedoen. "Ik kan je niet beloven dat Riverclan nooit meer vecht, maar ik kan je wel beloven dat ik tot het uiterste zal gaan om dit te voorkomen. Ik hou van mijn clangenoten, stuk voor stuk, en ik wil ze allemaal gezond en wel zien. Als het in mijn macht is, zorg ik hiervoor." Nooit eerder had hij zoveel woorden gewisseld met een kat uit een andere clan.

Zodra zijn antwoord begon, keek ze weg, de toon al aanvoelend. Hij zou haar niet geven wat ze wilde. Oh, hij wilde wel vrede, dat wilden ze allemaal, dat zeiden ze allemaal. Vrede, maar geen eenheid. Het probleem was dat dat niet werkte. Hoe moesten katten hun verschillen opzij zetten als hun hele bestaan erop gericht was die verschillen uit te vergroten? Hoe moesten ze empathie voelen voor katten die ze nauwelijks spraken, die alleen maar de vage gezichten van een andere groep waren, een andere clan. Anderen. Een brok in haar keel weerhield haar ervan te spreken terwijl ze de grond onder haar poten kneedde. Ze wilde niet smeken. Ze wilde niet huilen. Haar gezicht vertrok bij zijn laatste zin. Alles voor de gezondheid en veiligheid van zijn clangenoten. Hij zou niet vechten als hij dacht dat dat beter was voor RiverClan, maar ze kon het al voelen, er zou snel genoeg een dag komen dat hij meende dat vechten beter was. Als zijn clan honger leed, als een idioot uit een andere clan zo stom was een RiverClanner aan te vallen, als hij dacht makkelijk te kunnen winnen. Misschien zou hij niet zo diep zakken als Stallionstar en Sabrefur hadden gedaan, misschien zou hij de jonge katten sparen die in zijn ogen onschuldig waren - maar iedereen was onschuldig. Schuldig en onschuldig tegelijk. Iedereen had bloed aan zijn poten. Niemand verdiende het ervoor te sterven. Een enkele zwart-witte uitzondering daargelaten. "Je hebt geluk, weet je", miauwde Crowcall na enkele stille tellen waarin ze haar stem moest hervinden. "Dat je enkel van je eigen clangenoten houdt." Hij was nu vriendelijker tegen haar dan ze ooit had verwacht, maar dat betekende niet dat hij haar zou komen helpen als het ook maar een klein nadeel voor zijn clan zou betekenen. Ze had de verkeerde geur, en in zijn heerlijk overzichtelijke, in vier stukken verdeelde wereldje, plaatste dat haar onder alle RiverClanners. De onvriendelijkste RiverClanner of zij, wie zou hij kiezen? Ze was toch niet echt te cynisch als ze dacht dat zij dan weinig kans maakte? Kon zij de andere clans maar zo makkelijk vergeten, gelukkig zijn met WindClan alleen. Maar zij had haar broertjes niet op zien groeien. Zij had haar vader niet vaker dan een paar keer in haar leven mogen zien. Zij moest de helft van haar vrienden missen.

Terwijl hij sprak voelde hij de sfeer van de conversatie omslaan. Hij probeerde zichzelf uit te leggen, maar het was niet het antwoord dat Crowcall horen wou, dat werd al heel gauw duidelijk. Het duurde even voordat hij antwoord kreeg. Hij voelde zich zo terechtgesteld met dat antwoord. Zijn mondhoeken wezen naar beneden toen hij de woorden aanhoorden. Hij schudde zijn kop lichtjes. Hij deed zo zijn best om haar te helpen, om haar een uitweg te bieden van de situatie waar ze nu in zat. Maar hij kon met deze aanvraag niks. En deze beschuldiging deed hem pijn. "Ik hou meer van mijn clangenoten dan van anderen die niet in mijn clan zitten, dat is waar," sprak hij tegen haar met zijn oren ietwat in zijn nek geduwd. "Maar ik zou vechten om anderen in nood te helpen." Hij zocht haar blik op. "Ik zou vechten om jou te helpen."

Was ze nu onaardig? Was ze nu ondankbaar, door hem te beschuldigen nadat hij aardig tegen haar was geweest? Had ze nu maar dankbaar op haar knietjes moeten vallen omdat hij had beloofd iets minder wreed te zijn dan Stallionstar en Sabrefur waren geweest? Moest ze genoegen nemen met minder dan ze wilde? Hij keek haar aan terwijl hij sprak en zij keek terug. Hij probeerde het goed te maken, goed te praten. Hij voelde zich vast beledigd, omdat hij dacht dat hij een goede kat was en zij hem hier stond te vertellen dat hij beter moest zijn, in plaats van hem te bedanken voor het beetje vriendelijkheid dat hij in zich had. Maar hij sloeg de plank mis, hij sloeg nog steeds mis, en dat terwijl hij vast zo goed was in slaan. "Vechten", spuugde ze, plotseling woedend. "Altijd maar vechten, dat is het enige wat jullie kennen! Wat dacht je van niet vechten om een ander te helpen, hm? Wat dacht je van delen? Wat dacht je van geven?" Ze trok haar blik van hem los en zette een stap terug, haar gezicht rusteloos.

Wat kon hij doen om haar over te halen? Helemaal niks, bleek, want hoe hij haar ook probeerde te pleasen met zijn antwoorden, het lukte hem niet. Iedere keer zei hij wel weer iets fout. Nog nooit had hij zo'n type als haar ontmoet, en hoewel hij haar dankbaar was, begon ze hem ook te irriteren. Want eerst was het probleem dat hij alleen van zijn clangenoten hield, en toen hij aangaf dat dit niet zo was, was het probleem dat hij voor haar zou vechten, iets wat alleen maar positief was in zijn ogen. "Weet je hoeveel ik van mijzelf deel, van mijzelf geef?" sprak hij toen, harder dan eerst. Gefrustreerd. "Ik geef alles voor mijn clan en alsnog wordt er van alles van me afgepakt. Als ik niet goed oplet is mijn dochter in de klauwen van een vijand. Wat verwacht je dat ik dan doe?! Wil je dat ik naar Sabrefur toeloop met een glimlach op m'n snuit en hem vriendelijk vraag om mijn kind van vlees en bloed terug te geven?"

Nu had ze hem boos gemaakt, natuurlijk. Ging het niet altijd zo? In het begin vonden katten haar nog aardig, omdat ze geen bedreiging vormde. Of misschien was medelijden een betere omschrijving. Maar na de eerste paar vragen, die anderen nog wel bereid waren af te doen als onschuldige naïviteit, stopte ze niet. Ze bleef altijd te lang praten en medelijden veranderde in irritatie en irritatie veranderde in boosheid, omdat ze maar tegen die heilige huisjes bleef schoppen. Soms vroeg ze zich wel eens af of ze meer had kunnen bereiken als ze zich beter aan de stemming had kunnen aanpassen, maar misschien was ze dan alleen maar nog moeitelozer aan de kant geschoven.

Ze moest het Panthergrowl nageven dat hij StarClan er nog niet bij had gehaald. Dit gesprek was al langer aan de gang dan het de meeste katten kostte om haar door te verwijzen naar hun voorouders om daar maar bezwaar aan te tekenen. Panthergrowls bezwaren waren van praktischer aard Crowcall kon hem moeilijk verwijten dat hij boos was op de kat die zijn dochter had ontvoerd en bedreigd. Haar gezicht vertrok. "Het had nooit zo ver mogen komen", miauwde ze, want de RiverClan deputy had gelijk, in het stadium dat ze nu hadden bereikt viel niets anders meer te doen. Sabrefur had niet naar woorden geluisterd. Niemand deed dat nog. "En het was ook nooit zo ver gekomen als Oceanstar niet zo foxdung koppig was geweest toen Butterstar om hulp vroeg. Ze hadden toen kunnen praten." Hoe was het zo geëscaleerd? Het enige wat ze hadden hoeven doen was hun prooi delen met RiverClan. Oceanstar had geweigerd en het had geleid tot de bloederigste, laagste oorlog die Crowcall ooit had meegemaakt. "Het was nooit zo ver gekomen als we na de reis bij elkaar gebleven waren."

Ja hij had een punt, hij had gewoon een punt. Want als de wereld hard was, hoe kon jij dat dan niet zijn? Panthergrowl maakte de regels niet. Het was niet alsof hij kon zeggen dat er nu voor eeuwig vrede was tussen hen allemaal en dat dat dan ook gebeurde. Nee, Bloodclan bestond, dat ten eerste. En vrede tussen de clans was een kinderdroom. Het was iets wat nooit zou kunnen gebeuren. Er waren clans voor een rede, hun founders hadden hier een visie in gehad. En zij zouden die visie moeten volgen, moeten eren.
Ze sprak opnieuw, gaf hem half gelijk. Maar 'het had nooit zover mogen komen' was ook wel weer erg makkelijk. In dit leven kwam het gewoon zo ver, altijd. Zo was het. De wereld was hard en hij was hard. Dat Oceanstar koppig was geweest, waren ze het in ieder geval over eens. Maar haar laatste punt. Met een ongelovige blik keek hij haar aan. "Herinner je niet hoe slecht die tijd was toen we allemaal samen leefden?" vroeg hij aan haar. "Iedereen zat op elkaars lip. Constant liep je tegen cultuurverschil aan. Je kon nooit je eigen ding doen." Misschien was Panther partijdig, over hoe slecht de tijd toen geweest was. Zijn zoon was in de bergen gestorven. En hij had moeten rouwen terwijl iedereen toekeek. Had moeten huilen waar iedereen bij was. Hij had het verschrikkelijk gevonden. "Er is een reden waarom de clans verdeeld zijn, Crowcall," sprak hij toen waarbij hij zijn hoofd schudden. "En misschien komt er wel is een reden waarom het tijdelijk moet. Net zoals bij de journey. En dan is dat zo en zal ik niet zo kwaad zijn om mijn clan weg te houden. Maar uiteindelijk zullen we altijd weer splitsen."

Hij keek haar ongelovig aan en op haar beurt keek zij hém ongelovig aan. Ze snoof. "Dat was niet mijn ervaring. Ik zag katten die elkaar hielpen. Ik zag katten die hun cultuurverschillen opzijzetten en hun prooi deelden, en erachter kwamen dat die verschillen zo groot nog niet waren. Wat is er nou verschillend aan onze clans, behalve dat de jouwe zwemt en de mijne rent?" Ze keek hem aan, maar toen hij verdersprak, dreef haar blik weer weg, al was het maar om de hardheid die erin verscheen te verbergen. "Het zal wel", bromde ze. Ja, als iedereen zei dat ze wel weer op zouden splitsen, gebeurde dat ook, ja. Het was gewoon zo jammer, zo ontzettend jammer, dat er niet meer katten waren die af en toe iets anders zeiden. Die verder keken dan traditie, die het idee omarmden dat de toekomst anders kon zijn dan het verleden. "Maar niemand heeft me die reden ooit écht goed uit kunnen leggen."

Natuurlijk had zij het niet zo gezien. En ergens was haar punt ook oprecht waar. Maar Panther wilde dit niet horen, wilde dit niet inzien; ze waren te verschillend van elkaar. Ze zouden nooit vredig samen kunnen leven zoals zij dit wenste, daar geloofde hij simpelweg gewoon niks van. En dus zou zijn mening vandaag niet veranderd worden. Beiden raakten ze geïrriteerd. Haar vraag kon hij niet beantwoorden. Er was niet meer verschil tussen hen dan dat. "Maar dat verschil is genoeg." sprak hij, bitterder dit keer. Waarom ging zij deze conversatie met hem aan. Wat moest hij hier nou weer mee? Hij was niet haar leader en hij was ook geen deputy van verandering. Hij hield van traditie, regels en vertrouwdheid. Hij wilde geen revolutie of verandering. Alles ging al zo lang goed op deze manier. Waarom wilde ze dit omver halen? "Onze voorouders hebben besloten dat dit het juiste pad is. Eer hen en hou je eraan Crowcall." bromde hij richting haar waarna hij met zijn staart tikte. Het werd tijd dat hun conversatie ten einde zou komen. Hij praatte nooit zo lang met een Windclanner.